Τον Οκτώβριο του 2015, 22 ερευνητές από 10 χώρες συναντήθηκαν στη Διεθνή Υπηρεσία ‘Ερευνας για τον Καρκίνο (IARC) στη Λυών της Γαλλίας όπου και αξιολόγησαν τη καρκινογένεση της κατανάλωσης του κόκκινου κρέατος και του επεξεργασμένου κρέατος (άσπρο και κόκκινο).
πηγή: Νίκη Μαρτιμιανάκη – Διατροφολόγος – Διατροφική Θεραπεύτρια , mBANT (UK) | Χανιά | Ηνωμένο Βασίλειο https://www.plantbasednt.gr
Με τον όρο κόκκινο κρέας αναφερόμαστε σε μη μεταποιημένα κρέατα θηλαστικών μυών όπως για παράδειγμα βοδινό, μοσχαρίσιο, χοιρινό, αρνίσιο, κρέας αλόγου, κρέας κατσίκας- συμπεριλαμβανομένου του κιμά ή του κατεψυγμένου κρέατος, το οποίο καταναλώνεται συνήθως μαγειρεμένο.
Με τον όρο επεξεργασμένο κρέας αναφερόμαστε σε κρέας που έχει μετασχηματιστεί με αλάτισμα, σκλήρυνση, ζύμωση, κάπνισμα ή άλλες διεργασίες για την ενίσχυση της γεύσης ή τη βελτίωση της συντήρησης τους. Τα περισσότερα επεξεργασμένα κρέατα αποτελούνται από χοιρινό ή μοσχάρι, αλλά και από άλλα κόκκινα κρέατα, αλλά και πουλερικά, παραπροϊόντα όπως συκώτι, αλλά και υποπροϊόντα κρέατος όπως αίμα.
Η επεξεργασία του κρέατος, όπως η ωρίμανση και το κάπνισμα, οδηγούν στον σχηματισμό καρκινογόνων χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των Ν-νιτροζό-ενώσεων (NOC) και των πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (ΡΑΗ). Με το μαγείρεμα βελτιώνεται η αφομοίωση του κρέατος κατά τη διάρκεια της πέψης αλλά και η γευστικότητα του. Ωστόσο μπορούν να παραχθούν γνωστοί πιθανολογούμενοι καρκινικοί παράγοντες, όπως οι ετεροκυκλικές αρωματικές αμίνες (ΗΑΑ) και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΡΑΗ). Μαγερικές τεχνικές όπως το τηγάνισμα, το ψήσιμο στη σχάρα ή στο μπάρμπεκιου παράγουν γενικά τις υψηλότερες ποσότητες αυτών των χημικών παραγόντων.
Η ομάδα των επιστημόνων εξέτασε περισσότερες από 800 επιδημιολογικές μελέτες που διερεύνησαν τη συσχέτιση του καρκίνου με την κατανάλωση κόκκινου κρέατος ή επεξεργασμένου κρέατος σε πολλές χώρες, από διάφορες ηπείρους, με ποικίλες εθνικότητες και δίαιτες. Για την αξιολόγηση, δόθηκε το μεγαλύτερο βάρος σε προοπτικές μελέτες κοόρτης που έγιναν στο γενικό πληθυσμό. Οι μελέτες πληθυσμού-case-control υψηλής ποιότητας παρείχαν πρόσθετα στοιχεία. Και για τα δύο είδη μελετών, οι μελέτες που θεωρήθηκαν πιο ενημερωτικές ήταν αυτές που αξιολόγησαν χωριστά το κόκκινο κρέας και το μεταποιημένο κρέας, είχαν ποσοτικά διατροφικά δεδομένα που ελήφθησαν από επικυρωμένα ερωτηματολόγια, μεγάλου μεγέθους δείγματος ελεγχόμενα για μεγάλες πιθανές συγχύσεις για τις σχετικές περιοχές καρκίνου.
Το μεγαλύτερο μέρος των επιδημιολογικών στοιχείων που ανέλυσαν αφορούσε το καρκίνο του παχέος εντέρου. Τα στοιχεία σχετικά με τη συσχέτιση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος με το καρκίνο του παχέος εντέρου ήταν διαθέσιμα από 14 μελέτες κοόρτης. Οι θετικές συσχετίσεις παρατηρήθηκαν με υψηλή και χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος στις μισές από αυτές τις μελέτες, συμπεριλαμβανομένης μιας κοόρτης από δέκα ευρωπαϊκές χώρες που κάλυπτε ένα ευρύ φάσμα κατανάλωσης κρέατος και άλλων μεγάλων κοόρτων στη Σουηδία και την Αυστραλία. Από τις 15 πληροφοριακές case-control μελέτες που λήφθηκαν υπόψη, 7 ανέφεραν θετικές συσχετίσεις καρκίνου του παχέος εντέρου με υψηλή και χαμηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος. Οι θετικές συσχετίσεις του καρκίνου του παχέος εντέρου με την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος αναφέρθηκαν σε 12 από τις 18 μελέτες κοόρτης που παρείχαν σχετικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων των μελετών στην Ευρώπη, την Ιαπωνία και τις ΗΠΑ.
Αύξηση κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέως εντέρου.
Επιπλέον στοιχεία προήλθαν από 6 – 9 ενημερωτικές μελέτες ενημερωτικού case-control τύπου. Μία μετα-ανάλυση καρκίνου του παχέος εντέρου σε δέκα μελέτες κοόρτης ανέφερε στατιστικά σημαντική σχέση δόσης-απόκρισης, με 17% αυξημένο κίνδυνο (95% CI 1,05-1,31) ανά 100g ημερησίως κόκκινου κρέατος και 18% (95% CI 1,10-1,28) ανά 50 g ημερησίως επεξεργασμένου κρέατος (φωτογραφία δεξιά).
Τα στοιχεία ήταν επίσης διαθέσιμα για περισσότερους από 15 άλλους τύπους καρκίνου. Θετικές συσχετίσεις παρατηρήθηκαν σε μελέτες κοόρτης και πληθυσμιακές μελέτες ελέγχου περιστατικών μεταξύ της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και των καρκίνων του παγκρέατος και του προστάτη (κυρίως προχωρημένο καρκίνο του προστάτη) και μεταξύ της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος και του καρκίνου του στομάχου.
Βάση του μεγάλου αριθμού δεδομένων και των συνεχών συσχετίσεων του καρκίνου του παχέος εντέρου με την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος σε μελέτες σε διάφορους πληθυσμούς, οι οποίες καθιστούν απίθανη την πιθανότητα, το bias και τη σύγχυση ως εξηγήσεις,
η πλειοψηφία των ερευνητών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν επαρκείς αποδεικτικά στοιχεία στους ανθρώπους για την καρκινογένεση της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος.
Η πιθανότητα, το bias, και η σύγχυση δεν μπορούσαν να αποκλειστούν με τον ίδιο βαθμό εμπιστοσύνης για τα δεδομένα σχετικά με την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, καθώς δεν παρατηρήθηκε σαφής συσχέτιση σε πολλές από τις μελέτες υψηλής ποιότητας και η παραμένουσα σύγχυση από άλλους κινδύνους διατροφής και τρόπου ζωής ήταν δύσκολο να αποκλειστεί. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι υπάρχουν περιορισμένα στοιχεία στους ανθρώπους για την καρκινογένεση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος.
Οι μηχανιστικές ενδείξεις καρκινογένεσης αξιολογήθηκαν ως ισχυρές για το κόκκινο κρέας και ήπιες για το επεξεργασμένο κρέας. Τα μηχανιστικά στοιχεία ήταν διαθέσιμα κυρίως για το πεπτικό σύστημα. Μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε το 2013 ανέφερε μια μέτρια αλλά στατιστικά σημαντική σχέση μεταξύ κατανάλωσης κόκκινου ή επεξεργασμένου κρέατος και αδενωμάτων (προνεοπλασματικές βλάβες) του κολλοειδούς που ήταν συνεπής μεταξύ των μελετών. Για τη γονιδιοτοξικότητα και το οξειδωτικό στρες, τα στοιχεία ήταν μέτρια για την κατανάλωση κόκκινου ή μεταποιημένου κρέατος. Στα ανθρώπινα όντα, παρατηρητικά δεδομένα έδειξαν ελαφρές αλλά στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις με τη μετάλλαξη των γονιδίων. Σε τρεις παρεμβατικές μελέτες σε ανθρώπους, οι μεταβολές στους δείκτες οξειδωτικού στρες (είτε στα ούρα, στα κόπρανα ή στο αίμα) συσχετίστηκαν με την κατανάλωση κόκκινου κρέατος ή επεξεργασμένου κρέατος.
Σημαντικά μηχανιστικά δεδομένα ήταν διαθέσιμα για πολλαπλά συστατικά του κρέατος (NOC, haem iron και HAA). Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος από τον άνθρωπο προκαλεί το σχηματισμό των NOCs στο παχύ έντερο. Ο αιμικός σίδηρος προκαλεί σχηματισμό NOCs και προιόντα λιπιδιακής οξείδωσης στη πεπτική οδό ανθρώπων και τρωκτικών. Το κρέας που θερμαίνεται σε υψηλές θερμοκρασίες περιέχει ετεροκυκλικές αρωματικές αμίνες (ΗΑΑ). Οι ΗΑΑ είναι γονιδιοτοξικές και η έκταση μετατροπής των ΗΑΑ σε γονιδιοτοξικούς μεταβολίτες είναι μεγαλύτερη στον άνθρωπο παρά στα τρωκτικά. Το κρέας που καπνίζεται ή μαγειρεύεται πάνω σε μια θερμαινόμενη επιφάνεια ή σε ψησταριές περιέχει ΠΑΥ (πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες). Αυτές οι χημικές ουσίες προκαλούν βλάβη στο DNA, αλλά υπάρχουν ελάχιστες άμεσες ενδείξεις ότι αυτό συμβαίνει μετά την κατανάλωση κρέατος.
Συνολικά, η ομάδα των ερευνητών ταξινόμησε την κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος ως «καρκινογόνο για τον άνθρωπο» (group 1A) με βάση επαρκή στοιχεία για καρκίνο του παχέος εντέρου. Επιπλέον, διαπιστώθηκε θετική συσχέτιση με την κατανάλωση μεταποιημένου κρέατος για τον καρκίνο του στομάχου. Η ομάδα εργασίας ταξινόμησε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος ως “πιθανώς καρκινογόνο για τον άνθρωπο” (Group 2Α). Κατά την αξιολόγηση αυτή, η ομάδα των ερευνητών έλαβε υπόψη όλα τα σχετικά δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των σημαντικών επιδημιολογικών δεδομένων που δείχνουν μια θετική συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος και του καρκίνου του παχέος εντέρου και των ισχυρών μηχανιστικών στοιχείων. Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος συσχετίστηκε επίσης θετικά με το πάγκρεας και με τον καρκίνο του προστάτη.
IGF-1
Όπως μεγαλώνουμε,ο κίνδυνος του να εμφανίσουμε και να πεθάνουμε από καρκίνο αυξάνεται κάθε χρόνο. Ένας παράγοντας που έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη του καρκίνου είναι το IGF-1. Κάθε χρόνο αναγγενιέσαι. Δημιουργείς και καταστρέφεις σχεδόν όλο το σωματικό σου βάρος σε κύτταρα. Κάθε μέρα, περίπου 50 δις κύτταρα του οργανισμού σου πεθαίνουν και 50 δις καινούργια κύτταρα γεννιούνται για να βρίσκεσαι σε ισορροπία. Καθώς μεγαλώνουμε τα κύτταρα μας δεν μεγαλώνουν αλλά γίνονται πολυάριθμα. Ένας ενήλικας έχει περίπου 40 τρις κύτταρα στον οργανισμό του, 4 φορές περισσότερα από ένα παιδί. Όταν περάσουμε από τη φάση της εφηβείας δε παράγουμε άλλα κύτταρα μέχρι και το γήρας.
Η IGF-1 είναι μία insulin-like growth factor δηλαδή μία αυξητική ορμόνη τύπου ινσουλίνης, απαραίτητη στη ρύθμιση ανάπτυξης των κυττάρων μας.Τα επίπεδα της είναι υψηλά όταν είμαστε παιδιά, ωστόσο τα επίπεδα της λιγοστεύουν μετά την εφηβεία. Ο οργανισμός στέλνει σήμα για την έκκριση αυτής για να εξυπηρετήσει την ανάπτυξη του οργανισμού. Εάν τα επίπεδα της IGF-1 παραμείνουν υψηλά κατά την ενηλικίωση, τότε τα κύτταρα σου θα λαμβάνουν διαρκώς μήνυμα για να μεγαλώνουν και να διαιρούνται. Μάλιστα έχει γίνει η σύνδεση ότι όσο πιο υψηλά είναι τα επίπεδα της, τόσο πιο υψηλός είναι ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του προστάτη στους άνδρες. H IGF-1 προάγει καθένα από τα βασικά στάδια ανάπτυξης καρκίνου, όπως την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων, την αγγειόποίηση του καρκινικού ιστού και τη μετάσταση.
Kαι που τη βρίσκουμε την IGF-1 κατά τη διάρκεια της ενηλικίωσης μας;
Η απελευθέρωση της φαίνεται να σηματοδοτείται από τη κατανάλωση ζωικών προιόντων. H ζωική πρωτείνη φαίνεται να ενισχύει την παραγωγή της IGF-1, είτε είναι μυική πρωτείνη από το κρέας, από τα ασπράδια αυγών ή από τη πρωτείνη ορρού που βρίσκουμε στο γάλα.
Στοιχεία από 2 μελέτες από τους Allen et al (2000, 2002) έδειξαν ότι οι αυστηρά χορτοφάγοι άνδρες και γυναίκες που είχαν κόψει τη πρόσληψη των ζωικών πρωτείνών από τη διατροφή τους, εμφανίστηκαν να έχουν οδηγήσει σε σημαντική πτώση τα επίπεδα αυτής της ορμόνης και να έχουν ανεβάσει τα επίπεδα μίας πρωτείνης η οποία φαίνεται να δεσμεύει τα εξαίσια επιπεδα της IGF-1 στο ανθρώπινο οργανισμό και συνάμα να τους προστατεύει. Πιο συγκεκριμένα, οι Βρετανοί vegans σε σύγκριση με τους κρεοφάγους και τους vegetarians είχαν 13% χαμηλότερα επίπεδα IGF-1 ενώ οι συγκεντρώσεις αμφοτέρων πρωτεινών σύνδεσης IGF1 ήταν και 2 αυξημένες κατά 20-40%. Οι vegan άνδρες είχαν 9% χαμηλότερα επίπεδα από τους άλλους, με αυτή τη διαφορά να θεωρείται σημαντική για τη μείωση του καρκίνου του προστάτη.
Neu5Gc
Από τα στοιχεία που έγινε η σύνδεση με τη καρκινογένεση ήταν το heme (αίμη), οι Ν-νιτροζό ενώσεις (NOCs), οι ετεροκυκλικές αμίνες (HCAs), το Ν-γλυκολυλεναραμινικό οξύ (Neu5Gc) και οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (PAHs).
Το Neu5Gc είναι ένα οξείδιο του πυριτίου που βρίσκεται σε αφθονία στο βόειο γάλα και σε θηλαστικά ζώα, όπως το αρνί, το χοιρινό και το βόειο κρέας. Δεν μπορεί να συντεθεί σε ανθρώπους ή φυτά και η παρουσία του στα ψάρια και κοτόπουλο είναι αμελητέα. Η διατροφική πρόσληψη του μέσω του κρέατος είναι η μόνη πηγή του Neu5Gc για τους ανθρώπους, καθώς, σε αντίθεση με άλλα σπονδυλωτά ζώα, το γονίδιο CMAH που κωδικοποιεί το ένζυμο που απαιτείται για τη σύνθεση του Neu5Gc έχει μεταλλαχθεί μη αναστρέψιμα.
Έχει ειπωθεί η εικασία ότι το Neu5Gc αποτελεί παράγοντα για τη συμβολή του κόκκινου κρέατος στη καρκινογένεση, λόγω τ’ ότι ο ανθρώπινος οργανισμός δε συνθέτει το δικό του Neu5Gc. Ενώ το ανοσοποιητικό σύστημα άλλων ζώων αναγνωρίζει το φυσικώς συντεθειμένο Neu5Gc στην επιφάνεια των επιθηλιακών κυττάρων, το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα δεν αναγνωρίζει τη γλυκάνη και την αντιμετωπίζει ως ξένο σωματίδιο, προκαλώντας μια ανοσοαπόκριση των anti-Neu5Gc αντισωμάτων.
Ενώ όπως αναφέρουν οι συγγραφείς, o ρόλος του Neu5Gc στη καρκινογένεση του παχέος εντέρου φαίνεται εύλογος, για τώρα δεν υπάρχουν αρκετά επιδημιολογικά δεδομένα για να επιβεβαιωθεί ο ρόλος του.
TMAO
Ερευνητές από το Cleveland Clinic είχαν αναδείξει στο παρελθόν ότι το ΤΜΑΟ , το Ν-οξείδιο της τριμεθυλαμίνης- ένα υποπροιόν των βακτηρίων του εντέρου το οποίο δημιουργείται κατά τη διαδικασία της πέψης- μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη των καρδιακών παθήσεων, όπως εγκεφαλικού και τη καρδιακή προσβολή. Το Ν-οξείδιο της τριμεθυλαμίνης παράγεται όταν τα βακτήρια στο έντερο πέπτουν την χολίνη (τη βρίσκουμε κυρίως στα αυγά ), τη λεκιθίνη και την καρνιτίνη, θρεπτικά συστατικά τα οποία βρίσκουμε σε αφθονία στα ζωικά προιόντα όπως τα κόκκινο κρέας, το συκώτι κλπ. Μελέτη που δημοσιεύτηκε το Δεκέμβριο του 2018 στο επιστημονικό περιοδικό Εuropean Heart Journal, ανέδειξε ότι μία διατροφή πλούσια σε κόκκινο κρέας ως την βασική πηγή πρωτείνης, οδήγησε σε σημαντική αύξηση των επιπέδων του Ν-Οξειδίου της τριμεθυλαμίνης, σε σύγκριση με διατροφές που περιέλαμβαναν άσπρο κρέας ή φυτικές πηγές πρωτεΐνης.
Η έρευνα αυτή ανέδειξε ότι η χρόνια κατανάλωση κόκκινου κρέατος ενίσχυσε τη παραγωγή του ΤΜΑΟ από τα βακτήρια του εντέρου, ενώ παράλληλα μείωσε την αποδοτικότητα των νεφρών να την αποβάλλουν. Η μελέτη αυτή ήταν μία τυχαιοποιημένη διασταυρωτική μελέτη, η οποία περιέλαμβανε 113 παμφάγους συμμετέχοντες. Οι ερευνητές χώρισαν την έρευνα σε 3 στάδια. Πρώτα τους έκθεσαν για 2 εβδομάδες σε μία τυπική Αμερικάνικη διατροφή, ενώ μετά με τυχαία σειρά τους έβαλαν να ακολουθήσουν 3 πειραματικές διατροφές (με κόκκινο κρέας, άσπρο κρέας , χωρία κρέας-φυτικές πηγές πρωτεΐνης κυρίως-) για 4 εβδομάδες, με μεσολάβηση 2-7 εβδομάδων ως wash-out ανάμεσα σε αυτά τα είδη διατροφών, όπου και κατανάλωναν την δική τους τυπική διατροφή.
Μετά από ένα μήνα στη διατροφή με κόκκινο κρέας, η πλειοψηφία των συμμετέχοντων εμφάνισε αύξηση στα επίπεδα ΤΜΑΟ στο αίμα και στα ούρα, σε αντίθεση με το άσπρο κρέας και τις φυτικές πηγές πρωτείνης. Η κατάναλωση του κόκκινου κρέατος μείωσε επίσης σημαντικά τη νεφρική απέκκριση της καρνιτίνης, καθώς και άλλων δύο εντερικών βακτηρίων, τα οποία παράγονται από την καρνιτίνη, τη γ-βουτυροβεταίνη και τη κροτοβεταίνη.
Παρομοίως σε μία άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε από τους ίδιους ερευνητές το Δεκέμβριο του 2018, ανέδειξε ότι η καρνιτίνη- ένα θρεπτικό συστατικό το οποίο βρίσκουμε σε αφθονία στο κόκκινο κρέας καθώς και σε ενεργειακά ποτά- μετατρέπεται σε ΤΜΑΟ μεσω μίας συγκεκριμένης διαδικασίας. Αρχικά παρατηρήθηκε ότι τόσο σε παμφάγους (κρεατοφάγους) όσο και χορτοφάγους η μετατροπή σε ΤΜΑΟ γίνεται με ακριβώς τον ίδιο τρόπο, ωστόσο στους κρεατοφάγους η μετατροπή αυτή ήταν πιο έντονη από ότι στους χορτοφάγους.Oι ερευνητές σύγκριναν την ημερήσια λήψη συμπληρωμάτων καρνιτίνης σε παμφάγους και χορτοφάγους. Στη αρχή της έρευνας, οι χορτοφάγοι (vegans/vegetarians) εμφάνισαν μειωμένη ικανότητα να παράγουν ΤΜΑΟ από καρνιτίνη ενώ οι παμφάγοι (κρεατοφάγοι) παρήγαγαν ραγδαία ΤΜΑΟ. Μετά από ένα μήνα συμπληρωματικής λήψης καρνιτίνης, και οι δύο ομάδες διέθεταν αυξημένες ικανότητες να παράγουν ΤΜΑΟ.
Σχετικά δημοσιεύματα:
TMAO and Heart Disease: The New Red Meat Risk? (2019) by JAMA
“Μια διατροφή με χρόνια κατανάλωση κρέατος – υπάρχουν πολλές μελέτες που συνδέουν αυτή τη διατροφή με τον αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και πιστεύουμε ότι ένας μερικός λόγος γι ‘αυτό είναι λόγω αυτής της σύνδεσης καρνιτίνης-TMAO”, δήλωσε ο Stanley Hazen, MD , PhD, επικεφαλής της προληπτικής καρδιολογίας στην κλινική Cleveland.
Πολλές μελέτες που διεξάγονται στην κλινική Cleveland – υποδηλώνουν τώρα ότι το TMAO είναι αθηρογόνο, προθρομβωτικό και φλεγμονώδες, καθιστώντας το “τριπλή απειλή για το καρδιαγγειακό σύστημα”, δήλωσε ο Kim Williams, MD, επικεφαλής της καρδιολογίας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστήμιο Rush στο Σικάγο.
Τα υπάρχοντα στοιχεία προσθέτουν το TMAO μεταξύ αυτών που συμβάλλουν στην καρδιακή νόσο: κορεσμένα λιπαρά, διαιτητική χοληστερόλη, αιμικό σίδηρο και τρανς-λιπαρά. Ο Williams ανέφερε το TMAO είναι ένας ακόμα λόγος για να σταματήσουμε να τρώμε ζώα με όλες τις μορφές ή τουλάχιστον να εξαλείψουμε το κόκκινο κρέας.
Τα ζωικά προϊόντα και τα συμπληρώματα διατροφής είναι γνωστές πηγές χολίνης και λ-καρνιτίνης, αλλά οι πρόδρομοι TMAO μπορούν επίσης να εμφανιστούν σε :
- Επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν φωσφατιδυλοχολίνη, επίσης γνωστή ως λεκιθίνη
- Ενεργειακά ποτά
- Συμπληρώματα πρωτείνης
- Ορισμένα φρούτα και λαχανικά
Προοπτική μελέτη που δημοσιεύτηκε 13 Ιουνίου (2019) στο BMJ, ανέδειξε ότι η κατανάλωση κόκκινου κρέατος, περίπου μισή μερίδα την ημέρα συνδέεται με 10% αυξημένο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Η έρευνα αυτή περιείχε στοιχεία από 53,553 γυναίκες και 27,916 άνδρες από δύο μεγάλες προοπτικές έρευνες, τη Νurses’ Health Study & Health Professionals Study. Αν και το πόρισμα αυτής της έρευνας αναδεικνύει συσχέτιση και όχι αιτιότητα λόγω πολλών παραγόντων όπως tο health user bias καθώς οι συμμετέχοντες ήταν επαγγελματίες υγείας, οι ερευνητές ανέφεραν ότι τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας προστίθονται σε άλλα τόσα πορίσματα που αναδεικνύουν τη μείωση κόκκινου κρέατος και την αντικατάσταση αυτού με άλλες πηγές πρωτείνης.
Σε αυτή τη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Clinical Nutrition είδαν ότι η κατανάλωση άσπρου κρέατος (βλ. κοτόπουλα) αύξησε ομοιοτρόπως τα επίπεδα χοληστερόλης όπως και το κόκκινο κρέας. Η έρευνα δε περιείχε επεξεργασμένα κρέατα όπως μπέικον ή κρέας ελευθέρας βοσκής. Αυτό οδηγεί στ’ ότι η οποιαδήποτε μείωση ή έξαλειψη κρέατος αποτελεί τη καλύτερη μέθοδο για τη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης σε άτομα με κίνδυνο καρδιακών νοσημάτων.
”Μια υψηλότερη αναλογία ζωικής πρωτείνης συγκριτικά με φυτικές πηγές πρωτείνης, σε συνδυασμό με μια υψηλή πρόσληψη κρέατος συσχετίζονται με μια 23% αυξημένο κίνδυνο θνητότητας”.
Έρευνα 536, 969 ατόμων, που ανέδειξε αυξημένο κίνδυνο θνησιμότητας και θανάτου από εννέα διαφορετικούς παράγοντες που συνδέονται με το επεξεργασμένο και ακατέργαστο κρέας, σε συνδυασμό με τον αιμικό σίδηρο, τα νιτρικά οξείδια από το επεξεργασμένο κρέας κ.ο.κ. Ισχυρη θετική συσχέτιση υπήρξε για το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας με το κίνδυνο θανάτου λόγω χρόνιας ηπατικής νόσου.
”Red and processed meat consumption and mortality: dose–response meta-analysis of prospective cohort studies”, Public Health Nutrition (2015)
Έκθεση του πανεπιστημίου το Κέμπριτζ, που περιελάμβανε 150,328 θανάτους, ανέδειξε ότι η υψηλότερη κατανάλωση ολικού κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένου κρέατος συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο συνολικής, καρδιαγγειακής και καρκινικής θνησιμότητας”. Αναφορικά: ” ο συγκεντρωμένος σχετικός κίνδυνος με αύξηση κατά μία δόση την ημέρα ήταν 1,15 (95% CI 1,11,19) για θνησιμότητα από όλες τις αιτίες, 1,15 (95% CI 1,7,124) για καρδιαγγειακή θνησιμότητα και 1,08 (95% CI 1,06,11,11) για καρκίνο θνησιμότητα”.
Μια καθορισμένη φυτική διατροφή έχει ευνοϊκή επίδραση στους Lp (a), τους φλεγμονώδεις δείκτες και άλλες αθηρογόνες λιποπρωτεΐνες και σωματίδια. Σημαντικές μειώσεις παρατηρήθηκαν για τα Lp (a) ορού, την απολιποπρωτεΐνη Β, σωματίδια λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας και μικρή πυκνή LDL χοληστερόλη. Επιπρόσθετα μειώθηκαν σημαντικά οι ορού ιντερλευκίνης-6 (IL-6), ολικά λευκά αιμοσφαίρια, η φωσφολιπάση Α2 (Lp-PLA2) που σχετίζεται με λιποπρωτεΐνη, η γ-αντιδραστική πρωτεΐνη υψηλής ευαισθησίας (hs-CRP) και το ινωδογόνο (P < ).
Χρήση αντιβιοτικών στα ζώα κτηνοτροφίας
Τα ζώα δέχονται μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών παρά τις συστάσεις του Π.Ο.Υ.
Το 2017 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας είχε προτρέψει τη διακοπή χρήσης αντιβιοτικών σε υγιή ζώα κτηνοτροφίας.
Ωστόσο, παρά αυτές τις συστάσεις, μία μεγάλη γνωστή εταιρεία που κατασκευάζει αντιβιοτικά για τα ζώα κτηνοτροφίας, θέλησε να προτρέψει τους κτηνοτρόφους να συνεχίσουν τη χρήση τους, διότι η καθημερινή χορήγηση δύο αντιβιοτικών στα ζώα συμβάλλει στην ευκολότερη πάχυνση τους, κάτι το οποίο αποτελεί κέρδος για τους κτηνοτρόφους. Όπως ανέφεραν, αν ένας μαθητής στη τάξη αποκτήσει κρύωμα, ολόκληρη η τάξη θα καταλήξει να αρρωστήσει. Και αυτό θέλουν να προτρέψουν. Με τη χρήση αντιβιοτικών στα ζώα, τα βακτήρια αναπτύσσουν άμυνες στα αντιβιοτικά που χορηγούνται διαρκώς στα ζώα. Οι αμυντικοί μηχανισμοί που αναπτύσσουν μπορούν να μεταδοθούν και σε άλλα βακτήρια και να μολύνουν ανθρώπους- με αυτά να μεταδίδονται μέσω κρέατος που δεν έχει μαγειρευτεί σωστά / αρκετά, κόπρανα ζώων που διαρρέουν στα κανάλια ποταμών, waste lagoons τα οποία υπερξεχειλίζουν λόγω έντονων βροχών ή όταν οι αγρότες έρχονται σε επαφή με τα ζώα.
«Πήχτρα» στα αντιβιοτικά είναι πολλά ποτάμια της Γης
Μέχρι το 2050, 10 εκατομμύρια θανάτοι παγκοσμίως θα οφείλονται στην αντιμικροβιακή αντίσταση. Έχουμε φτάσει σε τέτοιο σημείο σαν ανθρωπότητα που έχουμε δημιουργήσει τα SUPERBUGS, ανθεκτικά στα αντιβιοτικά μικρόβια, από τα οποία ενώ στο παρελθόν προστατευόμασταν, στο μέλλον θα μας σκοτώνουν. Με τη μεγαλύτερη χρήση αυτών να χορηγούνται στα στοιβαγμένα σε άθλιες συνθήκε ζώα κτηνοτροφίας που προορίζονται για κατανάλωση στον άνθρωπο, και τα οποία πέρνουν σε εμάς με το να τα τρώμε.
πηγή: Νίκη Μαρτιμιανάκη – Διατροφολόγος – Διατροφική Θεραπεύτρια , mBANT (UK) | Χανιά | Ηνωμένο Βασίλειο https://www.plantbasednt.gr
(τελευταία ενημέρωση 26/08/2019)
